ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1)
z dnia 14 lutego 2017 r.
w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego
dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym
lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego
dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej
Na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 1 lit. a, b, e, f i h ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r.
poz. 59) zarządza się, co następuje:
§ 1. Określa się podstawę programową:
1) wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form
wychowania przedszkolnego, stanowiącą załącznik nr 1 do rozporządzenia;
2) kształcenia ogólnego dla publicznych szkół, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 lit. c, d i f ustawy z dnia
14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe:
a) szkoły podstawowej, stanowiącą załącznik nr 2 do rozporządzenia,
b) szkoły podstawowej ‒ dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
stanowiącą załącznik nr 3 do rozporządzenia,
c) branżowej szkoły I stopnia, stanowiącą załącznik nr 4 do rozporządzenia,
d) szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy, stanowiącą załącznik nr 5 do rozporządzenia,
e) szkoły policealnej, stanowiącą załącznik nr 6 do rozporządzenia.
§ 2. Podstawę programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych
oraz innych form wychowania przedszkolnego, określoną w załączniku nr 1 do rozporządzenia, stosuje się także
do prowadzenia wychowania przedszkolnego w ośrodkach umożliwiających dzieciom z niepełnosprawnością intelektualną
z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego.
§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2017 r.
Minister Edukacji Narodowej: A. Zalewska
1) Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej – oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U.
poz. 1903).
Dziennik Ustaw – 2 – Poz. 356
Załączniki do rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. (poz. 356)
Załącznik nr 1
PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO DLA PRZEDSZKOLI,
ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH
ORAZ INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego wskazuje cel wychowania
przedszkolnego, zadania profilaktyczno-wychowawcze przedszkola, oddziału przedszkolnego
zorganizowanego w szkole podstawowej i innej formie wychowania przedszkolnego,
zwanych dalej „przedszkolami”, oraz efekty realizacji zadań w postaci celów osiąganych
przez dzieci na zakończenie wychowania przedszkolnego.
Celem wychowania przedszkolnego jest wsparcie całościowego rozwoju dziecka. Wsparcie to
realizowane jest przez proces opieki, wychowania i nauczania – uczenia się, co umożliwia
dziecku odkrywanie własnych możliwości, sensu działania oraz gromadzenie doświadczeń na
drodze prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. W efekcie takiego wsparcia dziecko osiąga
dojrzałość do podjęcia nauki na pierwszym etapie edukacji.
Zadania przedszkola
1. Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez organizację warunków
sprzyjających nabywaniu doświadczeń w fizycznym, emocjonalnym, społecznym
i poznawczym obszarze jego rozwoju.
2. Tworzenie warunków umożliwiających dzieciom swobodny rozwój, zabawę
i odpoczynek w poczuciu bezpieczeństwa.
3. Wspieranie aktywności dziecka podnoszącej poziom integracji sensorycznej
i umiejętności korzystania z rozwijających się procesów poznawczych.
4. Zapewnienie prawidłowej organizacji warunków sprzyjających nabywaniu przez dzieci
doświadczeń, które umożliwią im ciągłość procesów adaptacji oraz pomoc dzieciom
rozwijającym się w sposób nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony.
5. Wspieranie samodzielnej dziecięcej eksploracji świata, dobór treści adekwatnych do
poziomu rozwoju dziecka, jego możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania,
z poszanowaniem indywidualnych potrzeb i zainteresowań.
6. Wzmacnianie poczucia wartości, indywidualność, oryginalność dziecka oraz potrzeby
tworzenia relacji osobowych i uczestnictwa w grupie.
Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 356
2
7. Tworzenie sytuacji sprzyjających rozwojowi nawyków i zachowań prowadzących do
samodzielności, dbania o zdrowie, sprawność ruchową i b ezpieczeństwo, w t ym
bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
8. Przygotowywanie do rozumienia emocji, uczuć własnych i innych ludzi oraz dbanie
o zdrowie psychiczne, realizowane m.in. z wykorzystaniem naturalnych sytuacji,
pojawiających się w przedszkolu oraz sytuacji zadaniowych, uwzględniających treści
adekwatne do intelektualnych możliwości i oczekiwań rozwojowych dzieci.
9. Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość
estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania,
ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki.
10. Tworzenie warunków pozwalających na bezpieczną, samodzielną eksplorację otaczającej
dziecko przyrody, stymulujących rozwój wrażliwości i umożliwiających poznanie
wartości oraz norm odnoszących się do środowiska przyrodniczego, adekwatnych do
etapu rozwoju dziecka.
11. Tworzenie warunków umożliwiających bezpieczną, samodzielną eksplorację elementów
techniki w otoczeniu, konstruowania, majsterkowania, planowania i podejmowania
intencjonalnego działania, prezentowania wytworów swojej pracy.
12. Współdziałanie z rodzicami, różnymi środowiskami, organizacjami i instytucjami,
uznanymi przez rodziców za źródło istotnych wartości, na rzecz tworzenia warunków
umożliwiających rozwój tożsamości dziecka.
13. Kreowanie, wspólne z wymienionymi podmiotami, sytuacji prowadzących do poznania
przez dziecko wartości i norm społecznych, których źródłem jest rodzina, grupa
w przedszkolu, inne dorosłe osoby, w tym osoby starsze, oraz rozwijania zachowań
wynikających z wartości możliwych do zrozumienia na tym etapie rozwoju.
14. Systematyczne uzupełnianie, za zgodą rodziców, realizowanych treści wychowawczych
o nowe zagadnienia, wynikające z pojawienia się w otoczeniu dziecka zmian i zjawisk
istotnych dla jego bezpieczeństwa i harmonijnego rozwoju.
15. Systematyczne wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka, prowadzące do
osiągnięcia przez nie poziomu umożliwiającego podjęcie nauki w szkole.
16. Organizowanie zajęć – zgodnie z potrzebami – umożliwiających dziecku poznawanie
kultury i języka mniejszości narodowej lub etnicznej lub języka regionalnego –
kaszubskiego.
17. Tworzenie sytuacji edukacyjnych sprzyjających budowaniu zainteresowania dziecka
językiem obcym nowożytnym, chęci poznawania innych kultur.
Dziennik Ustaw – 4 – Poz. 356
3
Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym nie dotyczy:
1) dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze
względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym
oraz dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze
względu na niepełnosprawności sprzężone, jeżeli jedną z niepełnosprawności jest
niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym;
2) dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze
względu na inne niż wymienione w pkt 1 rodzaje niepełnosprawności, o których
mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 127 ust. 19 pkt 2 ustawy z dnia
14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59), oraz jeżeli
z indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego wynika brak możliwości
realizacji przygotowania do posługiwania się językiem obcym nowożytnym ze
względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości
psychofizyczne dziecka.
Osiągnięcia dziecka na koniec wychowania przedszkolnego
I. Fizyczny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
1) zgłasza potrzeby fizjologiczne, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności
higieniczne;
2) wykonuje czynności samoobsługowe: ubieranie się i rozbieranie, w tym czynności
precyzyjne, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł;
3) spożywa posiłki z użyciem sztućców, nakrywa do stołu i sprząta po posiłku;
4) komunikuje potrzebę ruchu, odpoczynku itp.;
5) uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych,
naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne,
skoczne, z czworakowaniem, rzutne;
6) inicjuje zabawy konstrukcyjne, majsterkuje, buduje, wykorzystując zabawki,
materiały użytkowe, w tym materiał naturalny;
7) wykonuje czynności, takie jak: sprzątanie, pakowanie, trzymanie przedmiotów
jedną ręką i oburącz, małych przedmiotów z wykorzystaniem odpowiednio
ukształtowanych chwytów dłoni, używa chwytu pisarskiego podczas rysowania,
kreślenia i pierwszych prób pisania;
8) wykonuje podstawowe ćwiczenia kształtujące nawyk utrzymania prawidłowej
postawy ciała;
9) wykazuje sprawność ciała i koordynację w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie
systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie i pisanie.
II. Emocjonalny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
1) rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje, próbuje radzić sobie z ich
przeżywaniem;
2) szanuje emocje swoje i innych osób;
Dziennik Ustaw – 5 – Poz. 356
4
3) przeżywa emocje w sposób umożliwiający mu adaptację w nowym otoczeniu, np.
w nowej grupie dzieci, nowej grupie starszych dzieci, a także w nowej grupie dzieci
i osób dorosłych;
4) przedstawia swoje emocje i uczucia, używając charakterystycznych dla dziecka
form wyrazu;
5) rozstaje się z rodzicami bez lęku, ma świadomość, że rozstanie takie bywa dłuższe
lub krótsze;
6) rozróżnia emocje i uczucia przyjemne i nieprzyjemne, ma świadomość, że
odczuwają i przeżywają je wszyscy ludzie;
7) szuka wsparcia w sytuacjach trudnych dla niego emocjonalnie; wdraża swoje
własne strategie, wspierane przez osoby dorosłe lub rówieśników;
8) zauważa, że nie wszystkie przeżywane emocje i uczucia mogą być podstawą do
podejmowania natychmiastowego działania, panuje nad nieprzyjemną emocją,
np. podczas czekania na własną kolej w zabawie lub innej sytuacji;
9) wczuwa się w emocje i uczucia osób z najbliższego otoczenia;
10) dostrzega, że zwierzęta posiadają zdolność odczuwania, przejawia w stosunku do
nich życzliwość i troskę;
11) dostrzega emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji
estetycznej.
III. Społeczny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
1) przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych
osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze;
2) odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej,
grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup, np. grupy teatralnej, grupy
sportowej;
3) posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem;
4) używa zwrotów grzecznościowych podczas powitania, pożegnania, sytuacji
wymagającej przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania;
5) ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz
przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy
w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas
odpoczynku;
6) nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami
społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość
okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość;
7) respektuje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich
indywidualne potrzeby;
8) obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe;
9) komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty
werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego
dziecka, grupy.
Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 356
5
IV. Poznawczy obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
1) wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim
otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu,
gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji
i modeli z tworzyw i materiału naturalnego;
2) wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim
otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim w mowie
zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, mówi płynnie, wyraźnie, rytmicznie,
poprawnie wypowiada ciche i głośne dźwięki mowy, rozróżnia głoski na początku
i końcu w wybranych prostych fonetycznie słowach;
3) odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości; byty rzeczywiste od
medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych;
4) rozpoznaje litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy i spontanicznych
odkryć, odczytuje krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów
drukowanych dotyczące treści znajdujących zastosowanie w codziennej
aktywności;
5) odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolejność
zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układa historyjki obrazkowe,
recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki;
6) wykonuje własne eksperymenty językowe, nadaje znaczenie czynnościom, nazywa
je, tworzy żarty językowe i sytuacyjne, uważnie słucha i nadaje znaczenie swym
doświadczeniom;
7) eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją
wyobraźnię muzyczną; słucha, odtwarza i tworzy muzykę, śpiewa piosenki,
porusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np.
dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem, reaguje na sygnały,
muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki
z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy
w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne różnymi
środkami aktywności muzycznej; aktywnie słucha muzyki; wykonuje lub
rozpoznaje melodie, piosenki i pieśni, np. ważne dla wszystkich dzieci
w przedszkolu, np. hymn przedszkola, charakterystyczne dla uroczystości
narodowych (hymn narodowy), potrzebne do organizacji uroczystości np. Dnia
Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupieniu
słucha muzyki;
8) wykonuje własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem itp.,
tworzy proste i złożone znaki, nadając im znaczenie, odkrywa w nich fragmenty
wybranych liter, cyfr, kreśli wybrane litery i cyfry na gładkiej kartce papieru,
wyjaśnia sposób powstania wykreślonych, narysowanych lub zapisanych kształtów,
przetwarza obraz ruchowy na graficzny i odwrotnie, samodzielnie planuje ruch
przed zapisaniem, np. znaku graficznego, litery i innych w przestrzeni sieci
kwadratowej lub liniatury, określa kierunki i miejsca na kartce papieru;
9) czyta obrazy, wyodrębnia i nazywa ich elementy, nazywa symbole i znaki
znajdujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie;
Dziennik Ustaw – 7 – Poz. 356
6
10) wymienia nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznaje symbole narodowe
(godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte
w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientuje
się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej;
11) wyraża ekspresję twórczą podczas czynności konstrukcyjnych i zabawy,
zagospodarowuje przestrzeń, nadając znaczenie umieszczonym w niej
przedmiotom, określa ich położenie, liczbę, kształt, wielkość, ciężar, porównuje
przedmioty w swoim otoczeniu z uwagi na wybraną cechę;
12) klasyfikuje przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układa
przedmioty w grupy, szeregi, rytmy, odtwarza układy przedmiotów i tworzy
własne, nadając im znaczenie, rozróżnia podstawowe figury geometryczne (koło,
kwadrat, trójkąt, prostokąt);
13) eksperymentuje, szacuje, przewiduje, dokonuje pomiaru długości przedmiotów,
wykorzystując np. dłoń, stopę, but;
14) określa kierunki i ustala położenie przedmiotów w stosunku do własnej osoby,
a także w stosunku do innych przedmiotów, rozróżnia stronę lewą i prawą;
15) przelicza elementy zbiorów w czasie zabawy, prac porządkowych, ćwiczeń
i wykonywania innych czynności, posługuje się liczebnikami głównymi
i porządkowymi, rozpoznaje cyfry oznaczające liczby od 0 do 10, eksperymentuje
z tworzeniem kolejnych liczb, wykonuje dodawanie i odejmowanie w sytuacji
użytkowej, liczy obiekty, odróżnia liczenie błędne od poprawnego;
16) posługuje się w zabawie i w trakcie wykonywania innych czynności pojęciami
dotyczącymi następstwa czasu np. wczoraj, dzisiaj, jutro, rano, wieczorem, w tym
nazwami pór roku, nazwami dni tygodnia i miesięcy;
17) rozpoznaje modele monet i banknotów o niskich nominałach, porządkuje je,
rozumie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym;
18) posługuje się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych, np. tęcza, deszcz,
burza, opadanie liści z drzew, sezonowa wędrówka ptaków, kwitnienie drzew,
zamarzanie wody, dotyczącymi życia zwierząt, roślin, ludzi w środowisku
przyrodniczym, korzystania z dóbr przyrody, np. grzybów, owoców, ziół;
19) podejmuje samodzielną aktywność poznawczą np. oglądanie książek,
zagospodarowywanie przestrzeni własnymi pomysłami konstrukcyjnymi,
korzystanie z nowoczesnej technologii itd.;
20) wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia,
wyjaśnia, czym zajmuje się osoba wykonująca dany zawód;
21) rozumie bardzo proste polecenia w języku obcym nowożytnym i reaguje na nie;
uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych,
konstrukcyjnych, teatralnych; używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie dla
danej zabawy lub innych podejmowanych czynności; powtarza rymowanki i proste
wierszyki, śpiewa piosenki w grupie; rozumie ogólny sens krótkich historyjek
opowiadanych lub czytanych, gdy są wspierane np. obrazkami, rekwizytami,
ruchem, mimiką, gestami;
22) reaguje na proste polecenie w języku mniejszości narodowej lub etnicznej, używa
wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych
Dziennik Ustaw – 8 – Poz. 356
7
czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie
ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych
np. obrazkiem, rekwizytem, gestem; zna godło (symbol) swojej wspólnoty
narodowej lub etnicznej;
23) reaguje na proste polecenie w języku regionalnym – kaszubskim, używa wyrazów
i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach:
powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens
krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem,
rekwizytem, gestem, zna godło (symbol) swojej wspólnoty regionalnej –
kaszubskiej.
Warunki i sposób realizacji
1. Zgodnie z zapisami dotyczącymi zadań przedszkola nauczyciele organizują zajęcia
wspierające rozwój dziecka. Wykorzystują do tego każdą sytuację i moment pobytu
dziecka w przedszkolu, czyli tzw. zajęcia kierowane i niekierowane. Wszystkie
doświadczenia dzieci płynące z organizacji pracy przedszkola są efektem realizacji
programu wychowania przedszkolnego. Ważne są zatem zajęcia kierowane, jak i czas
spożywania posiłków, czas przeznaczony na odpoczynek i charakter tego odpoczynku,
uroczystości przedszkolne, wycieczki, ale i ubieranie, rozbieranie. Bardzo ważna jest
samodzielna zabawa.
2. Przedstawione w podstawie programowej naturalne obszary rozwoju dziecka wskazują
na konieczność uszanowania typowych dla tego okresu potrzeb rozwojowych, których
spełnieniem powinna stać się dobrze zorganizowana zabawa, zarówno w budynku
przedszkola, jak i na świeżym powietrzu. Naturalna zabawa dziecka wiąże się
z doskonaleniem motoryki i zaspokojeniem potrzeby ruchu, dlatego organizacja zajęć
na świeżym powietrzu powinna być elementem codziennej pracy z dzieckiem w każdej
grupie wiekowej.
3. Nauczyciele, organizując zajęcia kierowane, biorą pod uwagę możliwości dzieci, ich
oczekiwania poznawcze i potrzeby wyrażania swoich stanów emocjonalnych,
komunikacji oraz chęci zabawy. Wykorzystują każdą naturalnie pojawiającą się
sytuację edukacyjną prowadzącą do osiągnięcia dojrzałości szkolnej. Sytuacje
edukacyjne wywołane np. oczekiwaniem poznania liter skutkują zabawami w ich
rozpoznawaniu. Jeżeli dzieci w sposób naturalny są zainteresowane zabawami
prowadzącymi do ćwiczeń czynności złożonych, takich jak liczenie, czytanie, a nawet
pisanie, nauczyciel przygotowuje dzieci do wykonywania tychże czynności zgodnie
z fizjologią i naturą pojawiania się tychże procesów.
4. Przedszkole jest miejscem, w którym poprzez zabawę dziecko poznaje alfabet liter
drukowanych. Zabawa rozwija w dziecku oczekiwania poznawcze w tym zakresie i jest
najlepszym rozwiązaniem metodycznym, które sprzyja jego rozwojowi. Zabawy
przygotowujące do nauki pisania liter prowadzić powinny jedynie do optymalizacji
Dziennik Ustaw – 9 – Poz. 356
8
napięcia mięśniowego, ćwiczeń planowania ruchu przy kreśleniu znaków o charakterze
literopodobnym, ćwiczeń czytania liniatury, wodzenia po śladzie i zapisu wybranego
znaku graficznego. W trakcie wychowania przedszkolnego dziecko nie uczy się
czynności złożonych z udziałem całej grupy, lecz przygotowuje się do nauki czytania
i pisania oraz uczestniczy w procesie alfabetyzacji.
5. Nauczyciele diagnozują, obserwują dzieci i twórczo organizują przestrzeń ich rozwoju,
włączając do zabaw i doświadczeń przedszkolnych potencjał tkwiący w dzieciach oraz
ich zaciekawienie elementami otoczenia.
6. Współczesny przedszkolak funkcjonuje w dynamicznym, szybko zmieniającym się
otoczeniu, stąd przedszkole powinno stać się miejscem, w którym dziecko otrzyma
pomoc w jego rozumieniu.
7. Organizacja zabawy, nauki i wypoczynku w przedszkolu oparta jest na rytmie dnia,
czyli powtarzających się systematycznie fazach, które pozwalają dziecku na stopniowe
zrozumienie pojęcia czasu i organizacji oraz dają poczucie bezpieczeństwa i spokoju,
zapewniając mu zdrowy rozwój.
8. Pobyt w przedszkolu jest czasem wypełnionym zabawą, która pod okiem specjalistów
tworzy pole doświadczeń rozwojowych budujących dojrzałość szkolną. Nauczyciele
zwracają uwagę na konieczność tworzenia stosownych nawyków ruchowych u dzieci,
które będą niezbędne, aby rozpocząć naukę w szkole, a także na rolę poznawania
wielozmysłowego. Szczególne znaczenie dla budowy dojrzałości szkolnej mają zajęcia
rytmiki, które powinny być prowadzone w każdej grupie wiekowej oraz gimnastyki, ze
szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń zapobiegających wadom postawy.
9. Nauczyciele systematycznie informują rodziców o postępach w rozwoju ich dziecka,
zachęcają do współpracy w realizacji programu wychowania przedszkolnego oraz
opracowują diagnozę dojrzałości szkolnej dla tych dzieci, które w danym roku mają
rozpocząć naukę w szkole.
10. Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym powinno być
włączone w różne działania realizowane w ramach programu wychowania
przedszkolnego i powinno odbywać się przede wszystkim w formie zabawy. Należy
stworzyć warunki umożliwiające dzieciom osłuchanie się z językiem obcym w różnych
sytuacjach życia codziennego. Może to zostać zrealizowane m.in. poprzez kierowanie
do dzieci bardzo prostych poleceń w języku obcym w toku różnych zajęć i zabaw,
wspólną lekturę książeczek dla dzieci w języku obcym, włączanie do zajęć rymowanek,
prostych wierszyków, piosenek oraz materiałów audiowizualnych w języku obcym.
Nauczyciel prowadzący zajęcia z dziećmi powinien wykorzystać naturalne sytuacje
wynikające ze swobodnej zabawy dzieci, aby powtórzyć lub zastosować w dalszej
zabawie poznane przez dzieci słowa lub zwroty.
Dokonując wyboru języka obcego nowożytnego, do posługiwania się którym będą
przygotowywane dzieci uczęszczające do przedszkola lub innej formy wychowania
Dziennik Ustaw – 10 – Poz. 356
9
przedszkolnego, należy brać pod uwagę, jaki język obcy nowożytny jest nauczany
w szkołach podstawowych na terenie danej gminy.
11. Aranżacja przestrzeni wpływa na aktywność wychowanków, dlatego proponuje się
takie jej zagospodarowanie, które pozwoli dzieciom na podejmowanie różnorodnych
form działania. Wskazane jest zorganizowanie stałych i czasowych kącików
zainteresowań. Jako stałe proponuje się kąciki: czytelniczy, konstrukcyjny, artystyczny,
przyrodniczy. Jako czasowe proponuje się kąciki związane z realizowaną tematyką,
świętami okolicznościowymi, specyfiką pracy przedszkola.
12. Elementem przestrzeni są także zabawki i pomoce dydaktyczne wykorzystywane
w motywowaniu dzieci do podejmowania samodzielnego działania, odkrywania zjawisk
oraz zachodzących procesów, utrwalania zdobytej wiedzy i umiejętności, inspirowania
do prowadzenia własnych eksperymentów. Istotne jest, aby każde dziecko miało
możliwość korzystania z nich bez nieuzasadnionych ograniczeń czasowych.
13. Elementem przestrzeni w przedszkolu są odpowiednio wyposażone miejsca
przeznaczone na odpoczynek dzieci (leżak, materac, mata, poduszka), jak również
elementy wyposażenia odpowiednie dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
14. Estetyczna aranżacja wnętrz umożliwia celebrowanie posiłków (kulturalne, spokojne
ich spożywanie połączone z nauką posługiwania się sztućcami), a także możliwość
wybierania potraw przez dzieci (walory odżywcze i zdrowotne produktów), a nawet ich
komponowania.
15. Aranżacja wnętrz umożliwia dzieciom podejmowanie prac porządkowych np. po i przed
posiłkami, po zakończonej zabawie, przed wyjściem na spacer.
